مراقبتهای پزشکی، سلامت و چک‌آپ کودک در دو سالگی

در دو سالگی هنگام مراجعه به پزشک اطفال می‌توانید انتظار بررسی موارد زیر را داشته باشید:

 

  • وزن و قد کودکتان، اندازه‌گیری شود تا مطمئن شوید که او با سرعت سالمی رشد می‌کند.

  • ضربان قلب و تنفس کودکتان چک شود

  • چشم و گوش فرزندتان را معاینه شود.

  • دور سر کودک اندازه‌گیری و رشد مغز او  بررسی شود.

  • دریافت واکسن‌های فرزندتان در موعد مقرر و واکسن‌هایی را که در ویزیت‌های قبلی نزده اید بررسی شود

  • هر گونه موضوع مربوط به سلامت کودک مثل نحوه‌ٔ تشخیص علائم عفونت گوش، سرماخوردگی با شما مطرح شود

  • در مورد توالت رفتن کودک نکات لازم دریافت شود.

  • در مورد رشد، خلق‌وخوو و رفتار کودکتان،  راهنمایی های لازم ارائه شود.

  • غربالگری کم‌خونی ناشی از فقر آهن را در صورت نیاز با تجویز آزمایش انجام شود.

  • راه رفتن فرزندتان توسط پزشک مشاهده شود تا طرز گام برداشتن و هماهنگی حرکتی او مورد  ارزیابی قرار گیرد.

  • خواب کودکتان چگونه است؟ 

بیشتر بچه‌ها در این سن، شب‌ها حدود ۱۱ ساعت می‌خوابند و در طول روز حدود دو ساعت چرت می‌زنند. برخی بچه‌ها ممکن است چرت روز را کلاً کنار گذاشته باشند و ترجیح بدهند که به جای آن در طول شب یک بازه‌ٔ طولانی بخوابند. اگر فرزندتان شب‌ها به خاطرکابوس بیدار می‌شود، به پزشک بگویید. کابوس و هراس شبانه در این سن شایع هستند، یا خير ؟ در این خصوص از پزشک و مشاور بخواهید  راه‌هایی برای آرام کردن او به شما پیشنهاد دهد.

  • غذا خوردن کودکتان چگونه است؟

 تا به حال ممکن است توانسته باشید میزان چیزهای شیرینی را که کودکتان می‌خورد محدود کنید، اما از آنجا که اوقات بیشتری را کنار بچه‌های دیگر مثلاً در مهدکودک یا در محل های بازی می‌گذراند، احتمالاً بیشتر به امتحان کردن هله‌هوله‌ها علاقه‌مند شده است. اگر می‌بینید که دائماً در حال مبارزه با ذائقه‌ٔ شیرین‌پسند او هستید، با پزشک مشورت کنید. او ممکن است گزینه‌های سالمی را برای میان‌وعده‌ها پیشنهاد کند یا ممکن است بتواند نگرانی‌های شما راجع به رژیم غذایی فرزندتان را کاهش دهد.

  • آموزش استفاده از توالت چگونه پیش می‌رود؟

 بیشتر بچه‌ها در این مرحله آموزش توالت را آغاز کرده‌اند، هرچند بسیاری از آنها هنوز بر آن تسلط پیدا نکرده‌اند. پزشک ممکن است توصیه‌هایی در مورد تسهیل انتقال از پوشک به شلوار به شما پیشنهاد دهد.

  • آیا در نحوه‌ٔ راه رفتن فرزندتان چیز غیرمعمولی مشاهده کرده‌اید؟

 بسیاری از بچه‌ها در این سن با زانوی ضربدری راه می‌روند، زیرا پاهای آنها هنوز در حال رشد است، اما این مشکل معمولاً در حدود هفت سالگی خودبه‌خود برطرف می‌شود.

  • آیا فرزندتان از نظر فیزیکی فعال است؟ 

در این سن یک کودک نوپا کنترل بیشتری روی دست‌ها و پاهایش دارد و به‌طورکلی هماهنگی حرکتی بیشتری دارد. او باید بتواند توپ را بدون هیچ تقلایی شوت کند، برج‌های لگویی بسازد، از مبلمان بالا برود، بپرد و از پله‌ها بالا و پایین برود. مطمئن شوید که او فرصت‌های زیادی برای حرکت و کندوکاو محیط اطرافش دارد.

  • آیا متوجه چیز غیرمعمولی در چشم‌ها یا شیوهٔ نگاه کردن کودک به چیزها شده‌اید؟ 

درباره‌ٔ معاینات چشم و چگونگی تشخیص مشکلات بالقوه بیشتر بدانید.

  • آیا به دندان‌پزشک مراجعه کرده است؟ 

کارشناسان طب اطفال توصیه می‌کنند که بچه‌ها را پس از سالگرد تولد یک سالگی آنها به دندا‌ن‌پزشکی ببرید. اگر فرزندتان هنوز به دندان‌پزشکی نرفته، اکنون وقت خوبی است.

مراقبتهای پزشکی، سلامت و چک‌آپ کودک 3‌ساله

سه‌سالگی زمان مناسب برای بررسی مشکلات سلامت ، ارزیابی رشد و شکوفایی و بررسی های پزشکی کودک است. والدینی که می‌دانند باید انتظار چه چیزی را داشته باشند کمتر مضطرب می‌شوند و بهتر می‌توانند مراقبت‌های لازم برای سلامت کودک را پیگیری کنند. پدر و مادران آگاه همچنین می‌توانند با آماده کردن کودک در رویارویی با پزشک یا پزشکان به او کمک کنند تا کودک آماده‌تر و شادتر باشد و با اضطراب کمتر همکاری بیشتری با پزشک داشته باشد. گفت‌وگو با پزشک معمولا بر اساس بررسی  وضعیت پزشکی کودک است؛ چراکه در برخی موارد ممکن است پزشک، کودک را به‌صورت منظم در طی سال ندیده باشد. والدین باید پزشک را از هرگونه بیماری، استرس یا تغییرات عمده در خانواده آگاه کنند. در همین هنگام باید کلیۀ پرسش‌ها یا نگرانی‌ها مطرح شوند. ممکن است پزشک اطفال به‌منظور به دست آوردن تصویری کلی از عملکرد کودک، در مورد چگونگی گذراندن روزهای خاصی سوال کرده یا مستقیماً با کودک صحبت کند.

1401
home-1_section_01_1
  • وضعیت رشد در سه سالگی

کودکان طی سال‌های پیش از دبستان ظاهر لاغر و عضلانی‌تری پیدا می‌کنند. ظاهر شکم برآمده که شاخص کودک نوپاست از بین می‌رود. بچه‌های سه‌ساله صاف‌تر می‌ایستند و شکمشان برجستگی کمتری دارد. بالشتک‌های چربی کف پا نیز تحلیل می‌روند و قوس کف پا قابل‌رؤیت می‌شود. “اندازه‌گیری وزن و قد کودک بخشی اساسی از معاینۀ جسمانی در سه سالگی است. ” پزشک این اندازه‌ها را در نمودار ویژه‌ای به نام نمودار رشد ثبت می‌کند و  با استفاده از نمودار رشد می‌تواند مطمئن شود که سرعت رشد کودک در حد مناسب باقی‌مانده است یا خیر؟ وزن و قد کودک را می‌توان با اندازه‌های سایر کودکان هم‌سن و هم‌جنس او مقایسه کرد. سرعت رشد تا سال چهارم زندگی،  به روندی ثابت می‌رسد. انتظار می‌رود که در این سال وزن کودک بین 2 تا 2.5 کیلوگرم افزایش یابد. در 3 سالگی می‌توان قد کودک را به‌صورت ایستاده اندازه‌گیری کرد. اندازۀ قد روی نمودار رشد مخصوص 2 تا 18 سال ثبت می‌شود. نمودارهای نوزادان و نوپاها (از بدو تولد تا 36 ماهه) بر اساس اندازه‌گیری قد کودک در حالت درازکش و با دراز کردن پاها تنظیم‌شده‌اند. که اندازه‌گیری قد بر اساس نمودار مخصوص نوزادان و نوپاها خطاهای بیشتری (گاهی تا حد 2.5 سانتیمتر) نسبت به‌اندازه های قد در نمودار مخصوص 2 تا 18 سال دارد که علت آن لزوم کشیده بودن کودک در حالت خوابیده است. پس از 36 ماهگی دیگر دور سر کودک به‌صورت دوره‌ای اندازه‌گیری نمی‌شود. علت این امر این است که تا این زمان مغز کودک بیش از 90 درصد رشد قابل‌انتظار را کرده است.

  • اندازه گیری فشار خون

پزشک معمولاً هنگام معاینه مربوط به 3 سالگی برای اولین بار فشارخون کودک را اندازه‌گیری می‌کند. اگر کودک از قبل به‌اندازۀ کافی آماده‌شده باشد، این کار به‌راحتی انجام می‌شود. باید به کودک فرصت داد که پیش از باد کردن بازوبند دستگاه فشارخون، آن را بررسی کند. باید به او گفته شود که پس از باد کردن بازوبند احساس خواهد کرد که روی دستش فشار وارد می‌شود ولی دردناک نیست.

  • واکسیناسیون در سه سالگی 

واکسیناسیون و بررسی‌های آزمایشگاهی نوبت‌های اول واکسن‌های یادآوری باید پیش از سه‌سالگی تکمیل شوند. پزشک باید مطمئن شود که هیچ‌گونه واکسنی فراموش نشده باشد. نوبت‌های بعدی واکسن‌های یادآوری درست پیش از ورود به دبستان تزریق می‌شوند.

  • “شمارش گلبول‌های قرمز به‌منظور بررسی کم‌خونی،
  •  کشت ادرار جهت بررسی عفونت مثانه
  •  بررسی ابتلای احتمالی به بیماری سل”.
  • در موردبررسی وضعیت کلسترول اختلاف‌نظر وجود دارد،لذا کودکی که در خانواده‌اش سابقۀ حملات قلبی زودرس وجود دارد، بیشتر در معرض خطر است و باید مورد معاینه قرار گیرد.
  • بررسی وضعیت بینایی در سه سالکی

بررسی وضعیت بینایی را می‌توان به هنگام انجام معاینات دوره‌ای کودک سه‌ساله، حتی اگر کودک قادر به شناسایی حروف الفبا نباشد، انجام داد. برای بچه‌های کوچک نمودارهای سنجش بینایی ویژه‌ای طراحی‌شده است که در آن تصاویر اشیای آشنا مانند خانه، گل و حیوانات وجود دارد.

 نکته : آزمون ساده ای وجود دارد که به کمک آن می‌توان تشخیص داد که آیا کودک از هر دو چشمش به‌اندازۀ مناسب استفاده می‌کند یا خیر. ؟

پزشک همچنین می‌تواند کنترل کند که آیا چشمان کودک سالم هستند یا انحراف دارند.
در صورت برخورد با هرگونه مشکلی می‌توان کودک را نزد چشم‌پزشک متخصص کودکان برد.

  • بررسی وضعیت شنوایی کودک سه ساله

کودکان برای اینکه بتوانند به‌درستی تکلم کنند و آموزش ببینند، باید به‌وضوح بشنوند.

بررسی کودکانی که به عفونت‌های مکرر گوش میانی، مننژیت باکتریایی، ضایعات مربوط به سر، عفونت‌های مادرزادی، اوریون یا سرخجه مبتلا شده‌اند، اهمیت زیادی دارد.

برخی از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها (برای نمونه جنتامایسین) و داروهای ادرارآور ممکن است موجب کاهش قدرت شنوایی شوند.

“وضعیت شنوایی کودکانی که طی مدت طولانی از  این داروها استفاده کرده‌اند باید کنترل شود.”

قدرت شنوایی را با استفاده از صداهای بیب بیب با فرکانس‌های مختلف که از طریق گوشی پخش می‌شوند، کنترل می‌کنند.
به کودک آموزش داده می‌شود که به‌محض شنیدن صدا یک مکعب را در یک سطل یا یک حیوان پلاستیکی را در مزرعه قرار دهد.

نکته:
اگر پدر و مادری در مورد تکلم کودک و رشد زبانی او نگران هستند؛  انجام آزمون‌های شنوایی الزامی است.

آزمون‌های ویژه‌ای وجود دارد که می‌توان در مورد کودکانی که قادر به همکاری نیستند به کاربرد.

نکته :
هیچ کودکی برای انجام آزمون‌های شنوایی کوچک نیست و کودک سه‌ساله باید به‌طور منظم معاینه شود

  • مراقبت دندان پزشکی

مراجعه به دندان‌پزشک کودکانی که می‌تواند، ارتباط خوبی با کودک برقرار کند، نتیجۀ بهتری دارد.

دندان‌پزشک باید تلاش کند تا بیمار کوچکش در برخورد با صداها و نورهای مطب احساس راحتی کند. 

دندان‌پزشک دندان‌ها را ازنظر علائم آسیب، بیماری یا نامرتب بودن بررسی می‌کند. تمیز کردن، تجویز فلوراید، تصویربرداری با اشعۀ x و استفاده از درزگیر جهت ترک دندان‌ها در صورت لزوم انجام خواهد شد.

منابع :
کتاب مراقبت از کودک تا ۲ سالگی

• نویسنده : بنجامین اسپاک
• مترجم : منصوره فضیلتی

Visits: 15