انواع بازی های گروهی و خانوادگی
بازی حدس زدن
بازی الفبا (اسم فامیل)
آواز خوانی
کارتهای تصویری
کلمه‌سازی با حروف و …
نگاهی دیگر به بازی:
چه در منزل و چه در سفر با ماشین، میتوان محیطی غنی از زبان و ارتباط کلامی برای گذراندن وقت با کودک ایجاد کرد تا با تمرین مهارت‌های کلامی در طول بازی، گفتار کودکان را تقویت کرد.
بازی حدس زدن
بازی حدس اشیاء، یک بازی عالی برای تمرین بسیاری از مهارت‌های ارتباطی کودک است. این بازی به ظاهر ساده میتواند مهارت‌های استدلالی، توصیفی و شنیداری کودک را توسعه دهد. حین انجام این بازی میتوانید با استفاده از رنگ، اندازه یا موقعیت اشیاء، کلمات توصیفی بیشتری به‌کار برده و مهارت گفتاری کودک را بهبود ببخشید. در این بازی، یکی از بازیکنان اشیائی را در اتاق یا هر مکان دیگری که سایر بازیکنان میبینند انتخاب میکند، سپس با ارائه توصیف در مورد آن، سرنخ‌هایی به آنها میدهد تا بتوانند اشیاء مد نظر را حدس بزنند. بازیکنی که اسم این اشیاء را به‌درستی حدس بزند باید یک جمله برای این واژه بسازد که این امر به نوبه خود کمک زیادی به گفتار و روان بودن جملات کودک میکند.
بازی الفبا (اسم فامیل)
حتی در طول سفر و در داخل ماشین نیز این بازی برای همه افراد سرگرم کننده است. این بازی با حروف الفبا و کلمات انجام میشود و بازیکنان باید به ترتیب حروف الفبای مورد نظر خود، حرفی را مشخص کرده و با استفاده از حروف الفبای تعیین شده، نام یک حیوان، غذا یا شخصیت فیلمی را بگویند که با آن حرف شروع میشود. مثلاً برای تمرکز بر روی آموزش تلفظ صحیح برخی از حروف مانند “گ” یا “ج” میتوانید بازی را به سمت انتخاب کلماتی که با این حروف شروع میشوند هدایت کنید. بازی الفبا (بازی اسم فامیل) میتواند به کودک در تلفظ صحیح کلمات و یادگیری واژگان جدید کمک کند.
آواز خوانی
برای رشد مهارت‌های زبانی و تقویت گفتار کودک میتوانید آوازخوانی که فعالیتی سرگرم کننده است را با کودک خود انجام دهید. با خواندن آهنگ‌های تکراری شما به کودک خود کمک میکنید تا مفاهیم مختلف، دسته بندی، ترتیب گذاری و واژگان جدید را بیاموزد. حتی میتوانید آهنگ را طوری تنظیم کنید که شامل کلمات مربوط به اشیاء یا شخصیت‌های مختلف باشد. در این بازی، روی زمین با گچ، خانه‌هایی رسم میشود و در هر خانه کلمه‌ای نوشته میشود. کودک باید روی این خانه‌ها بپرد و با هر پرش، کلمه داخل خانه را با صدای بلند تکرار کند. انجام این بازی به تقویت مهارت تلفظ کلمات کودک کمک میکند.
کارتهای تصویری
در این بازی، از کارتهای تصویری که کلماتی روی هر یک نوشته شده استفاده میشود. هر کارت در مکانی پنهان میشود و از کودک خواسته میشود تا آنرا پیدا کند. وقتی کودک کارت را پیدا میکند، باید کلمه نوشته شده بروی کارت را تلفظ کند. برای اضافه کردن عنصر دیگری به این بازی، میتوانید از کودک بخواهید که از این کلمه در قالب یک جمله استفاده کند. این امر به تلفظ صحیح کلمات و بیان روان جملات کمک میکند.
کلمه‌سازی با حروف
در این بازی باید از جدولی استفاده کنید که متناسب با سن کودک باشد، چرا که این جداول سطح دشواری مختلفی دارند. زمانی که کودک توانست کلمه مد نظر را روی جدول پیدا کند، باید از او بخواهید تا آنرا با صدای بلند بگوید. این بازی برای کودکان سنین ۵ تا ۷ سال مناسب بوده و به یادگیری تلفظ کلمات کمک میکند.
قایم موشک بازی با کلمات
از کودک بخواهید تا کارتی که در محلی در داخل خانه قایم کرده‌اید را پیدا کند. زمانی که کودک کارت را پیدا کرد، باید کلمه نوشته شده بروی آن را تلفظ کند. برای کودکانی که خواندن بلد نیستند میتوانید از کارتهای تصویری استفاده کنید. این بازی به یادگیری تلفظ صحیح کلمات کمک میکند.
گفتار درمانی با یوگا
ترکیب کردن گفتار درمانی با یوگا میتواند لذت کودک از بازی کردن را دو برابر کند. حین انجام حرکات یوگا میتوانید از صداها و جملاتی استفاده کنید که کودک نیز آنها را تکرار کند. این بازی به یادگیری کلمات، روان بودن ادای جمله و تلفظ صحیح کمک میکند.
جاذبه معکوس
در این بازی، یکی از بازیکنان فهرستی از کلماتی که متضاد واضحی دارند (مثل کلمه بله، پایین، خوشحال و غیره) را انتخاب میکند. بازیکنان بعدی باید این کلمه را با صدای بلند تکرار کرده و متضاد آنرا بگویند. این بازی به یادگیری کلمات جدید کمک میکند.
چت یا گفتگوی گروهی
یک فیلم یا رویداد واقعی جذاب را موضوع بحث خود قرار داده و فضای راحتی برای گفتگوی گروهی پیرامون این موضوع ایجاد کنید. این بازی یک روش عالی برای تقویت مهارت ارتباطی کودک است که به نوبه خود به تقویت گفتار و روان بودن جملات کودک نیز کمک میکند.
بازی با اسم‌ها
این بازی شامل نام بردن چندین مورد کلمه در دسته یا موضوعی خاص میشود. بهتر است از کارت‌هایی که موضوع روی آنها نوشته شده استفاده کرد. مثلاً اگر کارتی انتخاب شود که روی آن نوشته “پنج میوه نام ببر“، کودک باید ۵ مورد از میوه‌ها را بگوید. این بازی به بهبود مهارت بیان کلمه کمک میکند.
دفترچه انشاء
از آنجایی که مهارت خواندن و رشد زبانی به هم مرتبط هستند، نوشتن هم میتواند به درک زبانی بهتر کودک کمک کند. فهرستی از موضوعات را آماده کنید و از کودک بخواهید یکی را انتخاب کند. سپس از کودک بخواهید تا به مدت ۵ یا ۱۰ دقیقه در مورد این موضوع متنی بنویسد. این بازی به یادگیری کلمات و روان بودن جملات کودک کمک میکند.
ده تا نام ببر
دسته یا موضوعی مشخص کنید و از کودک بخواهید ۱۰ کلمه مرتبط با آنرا بگوید. برای مثال میتوانید از کودک بخواهید که ۱۰ مورد رنگ، نام میوه یا حیوان را بگویید.
بازی تمرکز بروی صداها
کودک حروفی با صدای “س”، “ت” یا هر حروف دیگری را انتخاب میکند. سپس باید جملاتی را با استفاده از کلماتی بسازد که اکثریت کلمات شامل این صداها باشند. مثلاً اگر صدای “س” را هدف قرار دهید، جمله میتواند این باشد: سبدی که دوستم سارا روی سرش گذاشته بود سُر خورد و افتاد. این نوع بازی‌ها، راهی سرگرم کننده برای تقویت مهارت‌های گفتاری کودکان در هر سنی هستند که به برقراری ارتباط کلامی و بهبود اعتماد بنفس کودک کمک میکنند.
برج هیجان
اکثریت آسیب شناسان گفتار و زبان (گفتار درمانگران) از این بازی برای آموزش فن بیان و رسیدن به سایر اهداف بازی درمانی استفاده میکنند. این بازی به این صورت است که کودک باید کلمه نوشته شده بر روی بلوک را گفته و آنرا از برج بردارد. میتوانید از کودک بخواهید که کلمات متضاد و مترادف کلمه روی بلوک انتخاب شده را نیز بگوید.ر
قایم موشک بازی کلمات با چراغ قوه
کودکان قطعاً عاشق این بازی خواهند شد. کلماتی که کودک در حال تمرین برای یادگیری آنهاست را بر روی کاغذ پرینت کرده و در محل‌های مختلف در داخل منزل بچسبانید. همه چراغ‌های خانه را خاموش کرده و چراغ قوه‌ای به کودک خود بدهید تا با استفاده از آن، کلمات را پیدا کند. از کودک بخواهید هر زمان که کلمه‌ای را پیدا کرد آنرا با صدای بلند تلفظ کند. این بازی برای کودکان بزرگتر نسبت به کودکانی که سن کمی دارند مناسب‌تر است.
سالاد میوه
زمانی که کودک را همراه خود به فروشگاهی میبرید، بازی سالاد میوه بهترین بازی‌ای است که میتوانید انجام دهید. قفسه محصولات موجود را بررسی کنید و از کودک بخواهید اسم میوه و سبزیجات مختلف موجود در آنها را بگوید. اگر کودک موفق به تلفظ اسم محصولات شد، آنها را بخرید و به خانه بیاورید. در منزل، از کودک بخواهید که اسم، رنگ و مزه میوه‌ها را بگوید. مثلاً بگوید موز میوه‌ای زرد رنگ است. با این کار مهارت گفتاری کودک تقویت شده و همچنین تلفظ کلمات مختلف را نیز می‌آموزد.
راه‌های تقویت گفتار کودک از طریق بازی
برقراری ارتباط با دیگران و صحبت کردن دو بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما هستند. همه ما روزانه به‌دلایل متعددی مانند جلب توجه شخصی دیگر، درخواست چیزی، امتناع یا اعتراض به چیزی، احوالپرسی یا خداحافظی کردن، پاسخ به سؤال دیگران، پرسیدن سؤال و گرفتن راهنمایی، مجبور به برقراری ارتباط کلامی با دیگران هستیم. از اینرو، کودکانی که مشکلات گفتاری داشته و در برقراری ارتباط کلامی موفق نیستند، با سختی‌های متعددی روبرو خواهند بود. بازی درمانی روشی عالی برای یادگیری مهارت کلامی و تقویت گفتار کودکان است تا بتوانند از این مهارت‌ها در زندگی روزمره خود بهره ببرند
راه‌های تقویت گفتار کودک از طریق بازی
برقراری ارتباط با دیگران و صحبت کردن دو بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره ما هستند. همه ما روزانه به‌دلایل متعددی مانند جلب توجه شخصی دیگر، درخواست چیزی، امتناع یا اعتراض به چیزی، احوالپرسی یا خداحافظی کردن، پاسخ به سؤال دیگران، پرسیدن سؤال و گرفتن راهنمایی، مجبور به برقراری ارتباط کلامی با دیگران هستیم. از اینرو، کودکانی که مشکلات گفتاری داشته و در برقراری ارتباط کلامی موفق نیستند، با سختی‌های متعددی روبرو خواهند بود. بازی درمانی روشی عالی برای یادگیری مهارت کلامی و تقویت گفتار کودکان است تا بتوانند از این مهارت‌ها در زندگی روزمره خود بهره ببرند
چندین نکته که به ترغیب کودک در برقراری ارتباط کلامی و صحبت کردن حین بازی کمک میکند عبارت است از:
گاهاً برخی از اسباب بازی‌ها را به اشتباه قرار دهید. مثلاً ریل قطار را وارونه بگذارید تا فرصتی برای کودک ایجاد کنید که در مورد آن با شما ارتباط برقرار کرده و صحبت کند. اشتباه قرار دادن اساب بازی یا پنهان کردن آن میتواند به یادگیری بهتر کودک و تمرین مهارت نظر دهی، درخواست کردن، انتخاب کردن و رد کردن کودک حین بازی کمک کند.
وسایل متحرک مثل تاب، بهترین راه برای ترغیب کودک به برقراری ارتباط کلامی هستند. مثلاً حین تاب بازی، بعد از مدتی هل دادن کودک را متوقف کنید و منتظر بمانید تا کودک درباره علت توقف شما نظری بدهد یا درخواست هل دادن بکند.
سوالات متداول
بازی درمانی چه کمکی به کودک میکند؟
بازی درمانی به غلبه کودک بر خجالت زدگی و کمرویی کمک میکند. اشتیاق و خنده در طول این بازی‌ها، راهی بسیار عالی برای تقویت رابطه بین کودک و درمانگر است. بازی درمانی بدون مشارکت درمانگر یا اعضای خانواده، بسیار فشرده و فردی خواهد بود. این بازی‌ها میتوانند راهی بسیار مناسب برای ایجاد حس موفقیت در کودکان باشند. بازی درمانی به کودک یاد میدهد که چگونه به محیط اطراف خود واکنش نشان دهد. این بازی‌ها برای توسعه مهارت‌های فردی، گفتاری، زبانی و مهارت حل مسئله کودک بسیار اساسی و مفید هستند.
در بازی درمانی چگونه از بُرد گیم (Board Game) استفاده میشود؟
بُرد گیم (Board Game) بر تلفظ صحیح کلمات در قالب جمله یا مکالمه تمرکز دارند. همچنین میتوان با جایگزین کردن کارتهای صوتی، بازی را جذاب‌تر کرده و به یادگیری بهتر صداها و تقویت گفتار کودک کمک کرد.
بازی درمانی چگونه به تقویت گفتار کمک میکند؟
بازی درمانی کمک میکند تا مهارت‌های گفتاری و زبانی کودک تقویت شده و دایره واژگانی او نیز گسترش یابد. تعامل با افراد بزرگسال در طول این بازی‌ها نیز باعث میشود تا کودک نحوه صحیح تلفظ کلمات را یاد بگیرد و اشتباهات زبانی خود را اصلاح کند.
بازی درمانی برای چه سنینی مؤثر است؟
بازی درمانی برای کودکان ۴ تا ۱۲ ساله مناسب‌تر است.
چرا ممکن است کودک به بازی درمانی نیاز داشته باشد؟
کودک به‌وسیله بازی درمانی، برقراری ارتباط با دیگران و نحوه ابراز احساسات را یاد گرفته و میتواند رفتار خود را اصلاح کند. بازی درمانی همچنین مهارت حل مسئله را نیز در کودک تقویت میکند.
Visits: 7